Wat doet een redacteur met jouw boek, nadat je het met bevende handen uit de couveuse hebt getild en overgedragen? Boekenredactie in een notendop.

De ontvangst van je manuscript wordt natuurlijk uitbundig gevierd. De gelukkige die je manuscript als eerste in de mail ontdekt, rent ermee naar de dienstdoende uitgever, waarna iedereen bij elkaar wordt geroepen om het heuglijke feit te vieren. Er is champagne en kaviaar, en er zijn speeches waarbij je manuscript met superlatieven wordt geprezen. Dit is het-beste-manuscript-dat-we-ooit-hebben-ontvangen, hoor je iedereen fluisteren.

Een dag later, als het alcoholgehalte in het bloed is afgenomen en de euforie tot realistische proporties is teruggebracht, gaat de redacteur aan de slag om ervoor te zorgen dat je manuscript zich zo spoedig mogelijk ontpopt tot een echt boek. Elke uitgeverij heeft zijn eigen aanpak, maar dit is in chronologische volgorde wat onze redacteur Susan met je boek doet.

Om te beginnen schrijft ze een leesverslag van je manuscript. Ze let op inhoud, structuur en stijl. Poneer je een stelling die je niet onderbouwt? Is je boek logisch gestructureerd? Is de tekst aantrekkelijk geschreven? Ze zet de belangrijkste adviezen op een rij, en verwijst waar nodig in detail naar voorbeelden in de tekst waar het heel goed, of heel fout gaat. Vervolgens is het aan jou om je boek te herschrijven, al dan niet in overleg met de redacteur.

Als je de puntjes op de i hebt gezet, zorgt de redacteur voor de eindredactie. Ze beoordeelt het hele boek nu in detail. Als het nodig is (en dat is het), dan zet ze het mes in de tekst. Zinnen verdwijnen en veranderen. Als je het Worddocument weer ontvangt, kun je alle wijzigingen natuurlijk zien. Soms zijn het er veel (meestal) en soms zijn het er weinig (heel soms). Zuchtend ga je opnieuw aan de slag om het volledige manuscript door te ploeteren en te beoordelen of het beter is geworden.

Na de eindredactie en jouw laatste ronde gaat het manuscript naar de corrector, bij onze uitgeverij is dat meestal Carolien. Zij beoordeelt de tekst taalkundig, en past alles aan wat nodig is. Veel auteurs zijn ervan overtuigd dat hun boek in dit stadium vrijwel foutloos is, en kunnen amper geloven dat het de corrector toch is gelukt om vele honderden fouten te vinden. Eigenwijze auteurs controleren de correcties een voor een. Slimme auteurs keuren na het lezen van de eerste tien correcties direct alle wijzigingen in het bestand goed.

De volgende stap is het persklaarmaken. De redacteur bereidt het manuscript nu voor zodat de vormgever ermee aan de slag kan gaan. Er moet bijvoorbeeld in de tekst duidelijk staan aangegeven welk niveau een tussenkop heeft. De tussenkop van paragraafniveau 1.2.4. krijgt een ander lettertype dan de tussenkop van paragraafniveau 1.3. Als er bijvoorbeeld kaderteksten zijn, moet de vormgever deze moeiteloos kunnen onderscheiden van de broodtekst, en er moet bij staan waar deze kaders geplaatst moeten worden.

In de praktijk is de betrokkenheid van een redacteur vaak groter. Minstens de helft van de boeken die wij uitgeven, komt in een pril stadium bij ons binnen. Soms zijn er alleen nog ideeën, soms zijn er een paar hoofdstukken. Dan helpt de redacteur je ook bij het uitwerken van de plannen en heeft zij een coachende rol tijdens het schrijven.

En uiteindelijk, als het boek is uitgegeven, legt de redacteur je boek op haar nachtkastje, om elke avond voordat zij gaat slapen nog een hoofdstuk te lezen. Zij neemt het mee op vakantie en deelt het uit tijdens verjaardagen. Jouw boek gaat haar aan het hart, het is ook een beetje haar kindje.