Er komen niet alleen meer boeken, maar ze worden ook steeds dikker. Linguïstische obesitas of alleen maar gezond voor schrijver en lezer?

Voor leden van het geslacht homo sapiens is méér de norm. Meer eten, meer geld, meer vakantie, meer vrijheid en meer spullen. Dat is op zich geweldig, want die behoefte aan meer heeft ons uiteindelijk veel welvaart gebracht. Maar inmiddels hebben we welvaart, en nu hebben we een nieuw probleem: we hebben te veel. Te veel mensen, te veel auto’s, te veel koeien, te veel CO₂. Zijn onze artikelen, blogs en boeken ook te dik?

Aantr. vr. kl. gebr. zkt. man

Het is nog maar een paar generaties geleden dat schrijvers zuinig waren met woorden. Als je slecht nieuws wilde doorgeven aan je neef aan de andere kant van het land, stuurde je een telegram: vader overleden. Je koos je woorden zorgvuldig, want je betaalde per woord. Ook kranten waren decennialang dun. De redactie beperkte zich tot het belangrijkste nieuws in korte artikelen, want papier, het opmaken van de krant en het drukken ervan was prijzig. Persoonlijke advertenties in die kranten betaalde je zelfs per teken, wat schrijvers dwong tot spaarzaam taalgebruik: aantr. vr. kl. gebr. zkt. man. Die tijd is voorbij. Nu het delen van informatie via papier, radio, tv en internet spotgoedkoop is geworden, gaan alle remmen bij de schrijver los.

We schrijven onze vingers blauw

Online schrijven we onze vingers blauw. De behoefte om te ‘delen’ is enorm. Het sociale medium Twitter was amper uit de luiers, of het voelde zich al gedwongen om het aantal toegestane tekens te verhogen van 140 tot 280. LinkedIn was ooit bedoeld als online smoelenboek, maar inmiddels wordt het vooral gebruikt om artikelen te delen met volgers. En hoe langer hoe beter, is het adagium op LinkedIn; naar verluid telt het ideale LinkedIn-artikel zo’n tweeduizend woorden.

Boeken 25 procent dikker

Ook op papier is méér de trend. Zo zijn er niet alleen meer boeken (naar verluid is het aantal nieuwe boektitels meer dan verdubbeld van 7.000 in 1970 tot 18.000 nu) maar zijn die ook nog eens dikker. Nederlandse onderzoeksresultaten zijn er niet, maar uit Amerikaans onderzoek blijkt dat boeken gemiddeld 25 procent dikker zijn geworden. En als ik naar de boekenkast kijk waarin alle boeken staan die wij als uitgeverij in bijna twintig jaar hebben gepubliceerd, zie ik dat ook onze boeken dikker zijn worden.

Had dit niet wat korter gekund?

Als lezer erger ik me niet aan de hoeveelheid blogs of boeken, dat zie ik slechts als een teken van vrijheid: iedereen kan en mag zijn mening en zijn ervaringen delen. Anderhalf miljard Russen en Chinezen zouden hun vinger aflikken bij de vrijheid die wij hebben. Ik maak me wel zorgen over de omvang van veel teksten. Ik denk vaak: had dit niet wat korter gekund? Op de helft van een Netflixserie ben ik toe aan de ontknoping. Op de helft van een roman begin ik me te ergeren aan alle subplots. Op de helft van een blog dwaalt mijn aandacht af. Man, schrijft toch eens door, denk ik dan, ik heb nog meer te doen: ik moet de hond nog uitlaten, koken, de boekhouding doen, de tuin winterklaar maken.

Met de helft ingekort

Om een daad te stellen, heb ik daarom besloten om dit artikel met de helft in te korten. Ik geef dus geen tips over de manier waarop je je als schrijver tot de essentie kunt beperken. Ik leg ook niet uit hoe je een bestaande tekst kunt inkorten. Dat scheelt jou als lezer veel tijd, die je nu kunt gebruiken om te mediteren, een goed gesprek te voeren met je partner of zelf iets te schrijven. Kort.