Als je dag-in-dag-uit met je eigen boek bezig bent, kun je overtuigd raken van feiten die feitelijk nergens op slaan. Tunnelvisie ligt altijd op de loer.

Een goede kok proeft alles wat hij bereidt. Heeft de saus de juiste textuur, is hij op smaak, past hij bij het gerecht? Als schrijver zou je de gewoonte moeten hebben om met dezelfde kritische houding alles te lezen wat je hebt geschreven. Maar in het heetst van de strijd ben je vaak zo driftig aan het schrijven, dat kritisch nagaan wat je hebt geschreven er niet van komt. Toch is het goed om dat wel te doen, bijvoorbeeld omdat tunnelvisie altijd op de loer ligt.

Als auteur van een managementboek baseer je je visie op allerlei waarnemingen, van informatie uit boeken, gesprekken met vakgenoten tot bijvoorbeeld persoonlijke ervaringen als leidinggevende of consultant. Maar weet je zeker dat je bepaalde waarnemingen niet hebt verwaarloosd waardoor je visie misschien niet klopt?

Werkt gegarandeerd

Veel auteurs van managementboeken hebben als consultant, coach of manager goede ervaringen met een specifieke methode en stellen daarom dat deze voor iedereen goed werkt. Maar het feit dat de aanpak van consultant A goed werkt bij klant A bewijst natuurlijk niet dat dezelfde aanpak ook zal werken als consultant B deze toepast bij klant B.

Het is niet erg om je favoriete methode toch te beschrijven in een boek, maar pas dan op voor de beloftes die je doet. Garanderen dat de methode altijd werkt, voor iedereen in elke situatie is moeilijk hard te maken en zou wel eens ongeloofwaardig over kunnen komen. Enige bescheidenheid combineren met enthousiasme zou de lezer daarentegen kunnen overtuigen om je methode eens uit te proberen.

Als hij het doet, mag ik het ook

Tunnelvisie ligt altijd op de loer. Wij mensen hebben chronisch last van de confirmation bias: we hebben de neiging om alleen oog te hebben voor informatie die onze vermoedens bevestigt. Je maakt deze denkfout bijvoorbeeld als je bij een verkeerslicht gas geeft omdat de automobilist naast je optrekt. Begrijpelijk, maar gevaarlijk. Kritisch nadenken of je alles hebt waargenomen wat je kunt waarnemen, is niet makkelijk. Een verkeerslicht is rood, oranje of groen, maar de informatie waarop je je leiderschapsvisie baseert, is oneindig veel breder en complexer. Je bevindt je niet in een tunnel, maar in een doolhof.

Wil je tunnelvisie voorkomen? Neem dan de tijd om kritisch na te gaan of je research klopt, en of je analyse klopt. En schakel meelezers in, hoe professioneler en kritischer ze zijn, des te beter. Schakel niet je beste vriend(in) in, maar je ex.