Natuurlijk krijgen boekwinkels korting als zij jouw boek bij een uitgeverij kopen. Maar hoeveel bedraagt die korting eigenlijk? En is dat veel of weinig?

De dag dat ik een nieuwe auteur vertel hoeveel hij overhoudt aan de verkoop van een boek is voor altijd een zwarte bladzijde in zijn schrijverscarrière. Het is de dag dat de schrijver beseft dat je vooral schrijft voor de eer, niet voor het geld – als je het voor het geld doet kun je beter vakken gaan vullen in de supermarkt. Het grootste deel van de verkoopprijs van een boek gaat namelijk niet naar de auteur, en evenmin naar de uitgeverij. Hoe zit het precies?

Reken even mee. Van een boek van 20 euro gaat bij een traditionele uitgeverij grofweg 9 procent aan btw naar de belastingdienst, 45 procent korting naar de boekhandel, 10 procent aan kosten naar het Centraal Boekhuis en 10 procent als royalty naar de auteur. Vervolgens moeten de drukker, de vormgever en de corrector nog worden betaald. Wat er overblijft, is voor de uitgeverij die daar zijn vaste en variabele lasten van moet betalen. Als er wat overblijft.

De grootste kostenpost is dus de korting voor de boekhandel. De standaardkorting voor de boekhandel is 42 procent. De korting voor nieuwe titels is met 40 procent wat lager, maar daar staat tegenover dat de boekhandel nieuwe exemplaren terug mag sturen als ze niet goed verkopen. In de praktijk is de boekhandelskorting echter hoger. De grotere online boekwinkels en de grotere boekhandels(ketens) verwachten en krijgen 44 tot 50 procent korting. Veruit de meeste boeken die wij als uitgeverij van managementboeken verkopen, worden verkocht met 45 procent korting. Is dat veel of weinig?

Als uitgever vind ik het veel, om de eenvoudige reden dat onze marges klein zijn en de risico’s groot. Maar ik besef ook dat hetzelfde geldt voor de boekhandel. Een stenen boekhandel heeft al vlug voor tonnen tot vele miljoenen aan boeken in voorraad en betaalt een vermogen aan huisvesting, personeelskosten en andere lasten. En ook voor een boekwinkel zijn de risico’s groot: niet alle boeken worden verkocht en vele moeten worden afgeschreven als ze niet retour gestuurd kunnen worden. En dan heb ik het nog niet over het financiële leed dat de pandemie de afgelopen jaren heeft veroorzaakt.

Op het eerste gezicht zijn de marges voor online boekwinkels aantrekkelijker (en de risico’s kleiner), maar de tijd dat webshops slapend rijk werden, ligt ver achter ons. Ook zij hebben tegenwoordig hoge lasten, en moeten bijvoorbeeld grof investeren in marketing.

Of je de inkoopkortingen te hoog of te laag vindt, zal afhangen van je perspectief. Veel partijen hebben het moeilijk, zowel uitgeverijen als de fysieke boekhandel, maar vooralsnog functioneert de boekenmarkt, dus helemaal fout kunnen de kortingen niet zijn. Dat is in mijn ogen niet in de laatste plaats te danken aan de vaste boekenprijs. Als deze wordt geschrapt, zal Nederland mogelijk andere landen en markten achterna gaan waar de grootste marktpartijen dankbaar het evangelie van de vrije markt naar de letter volgen, de verkoopprijzen verlagen, nog hogere inkoopkortingen bedingen en zo ongewild de markt uitwringen. Dat is goed voor de aandelenhandel, maar niet voor de boekhandel.